"Khóc" vì thuế bảo vệ môi trường

Theo Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA), việc áp dụng Luật Thuế bảo vệ môi trường có thể đẩy các doanh nghiệp nhựa vào tình thế phá sản.Ngày 10/2, VPA đã tổ chức họp báo tại TP HCM, bày tỏ sự bức xúc của các doanh nghiệp thành viên xung quanh thuế bảo vệ môi trường. Theo các doanh nghiệp, việc đánh thuế tràn lan vào túi nilông không phân biệt sẽ làm hạn chế sự cạnh tranh, vì hiện hầu như sản phẩm nào cũng dùng túi nilông. Giá nhựa nguyên liệu đang ở mức 30.000 đồng/kg, nếu tính thuế sẽ đẩy giá bán lên gấp đôi, từ đó, giá thành của hầu hết các ngành hàng sẽ bị đẩy lên cao, làm mất tính cạnh tranh và cuối cùng là người tiêu dùng chịu thiệt.

<>Túi nilon là ngành bao bì nhựa?

Theo ông Hồ Đức Lam, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký VPA, định nghĩa túi nilon thuộc diện chịu thuế quá chung chung, gần như bao gồm hầu hết ngành bao bì nhựa. Theo nghị định hướng dẫn thi hành luật (Nghị định 67), bao bì đóng gói sẵn hàng hóa sẽ không bị chịu thuế bảo vệ môi trường. Thế nhưng khái niệm này cũng không được làm rõ, khiến nhiều loại bao bì đóng gói sẵn bị đánh thuế (doanh nghiệp sử dụng không phải đóng thuế nhưng doanh nghiệp sản xuất bao bì này lại phải đóng thuế). 

Việc không thống nhất về quy định túi nilon phải chịu thuế môi trường gây khó khăn cho rất nhiều doanh nghiệp, vì hầu hết sản phẩm đều dùng túi nilon.

Ông Phạm Trung Cang, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần nhựa Tân Đại Hưng, nêu trường hợp cụ thể: sản phẩm bao bì đựng phân bón 2 lớp (ngoài là PP và trong là PE dày) của công ty ông cũng bị đánh thuế vì có nhựa PE. Sản phẩm này xuất khẩu sang các nước EU không phải chịu thuế trong khi bán nội địa lại chịu thuế. Đối tác là Công ty phân bón Việt Nhật tuyên bố sẽ không mua bao bì của công ty nữa nếu giá tăng thêm 40.000 đồng/kg (vì phải cộng thêm thuế). Thuế này khiến nhiều doanh nghiệp sử dụng bao bì của doanh nghiệp trong nước để đóng gói có kế hoạch chuyển sang nhập khẩu bao bì với thuế gần bằng 0%, thay vì đặt mua từ các doanh nghiệp trong nước.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Công ty nhựa Tiến Thành, cho rằng, không thế hiểu đơn giản là nếu chịu thuế, doanh nghiệp cứ việc cộng thêm thuế vào giá bán để cho người mua gánh chịu là xong. Trong khi đó, quy định của luật lại không rõ ràng, nếu doanh nghiệp xác định sản phẩm của mình không chịu thuế vẫn bán cho khách với giá cũ, đến khi cơ quan thuế bảo phải đóng thuế thì doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ bị truy thu thuế rất lớn. Mỗi tháng công ty sản xuất khoảng 1.000 tấn hàng, nguy cơ bị truy thu 40 tỷ đồng sẽ đẩy doanh nghiệp vào tình thế phá sản. 

<>Kiến nghị tạm ngưng áp dụng

Để tránh “giết chết” ngành nhựa, VPA kiến nghị tạm ngưng việc thực hiện đánh thuế với các sản phẩm bao bì nhựa trước khi có các quy định rõ ràng, để các doanh nghiệp định hướng được sản xuất. Cụ thể, nên quy định túi nilon thuộc diện chịu thuế là túi nilon, bao bì nhựa mỏng hơn 0,021 mm, có quai, làm từ nhựa đơn HDPE, LDPE hoặc LLDPE, trừ bao bì đóng gói sẵn hàng hóa và túi nilon đáp ứng tiêu chí thân thiện với môi trường theo quy định của Bộ TN-MT. Bởi đây mới chính là loại túi có ảnh hưởng xấu đến môi trường, cần hạn chế sử dụng; thực tế một số nước như Bỉ, Đan Mạch cũng áp dụng quy định này.

Cùng với đó, Bộ TN-MT cũng cần sớm ban hành bộ tiêu chí thế nào là túi thân thiện với môi trường, để thị trường bớt bát nháo và doanh nghiệp sản xuất túi thân thiện thực sự không phải chịu thuế như hiện nay. Ngoài ra, phải có sản phẩm thay thế nếu không sử dụng sản phẩm túi nilon. Hiện chưa có sản phẩm thay thế nên việc sử dụng túi nilon của người dân cũng không giảm được bao nhiêu.

Trong khi đó, thị trường vừa qua đã phản ứng tiêu cực với việc nhiều mặt hàng bao bì nhựa giá bị đẩy lên cao, có tình trạng gom hàng, thiếu hàng giả tạo, nhất là Tết Nhâm thìn vừa qua. Giá nhiều loại bao bì đột ngột tăng gấp đôi bất chấp hàng bán mua từ trước với giá chỉ 20.000 – 30.000 đồng/kg. Theo phản ánh của các tiểu thương tại TP HCM phải sử dụng nhiều bao bì để đựng hàng cho khách, thời gian gần đây giá bao bì đã phần nào hạ nhiệt, chỉ tăng cỡ 10.000 đồng/kg. Tuy nhiên, các loại bao bì này đều không có nhãn mác, rất có thể được sản xuất chui hoặc là hàng nhập lậu.